O ustaleniu ojcostwa jako procedurze prawnej mówi się zazwyczaj w sytuacji, gdy należy potwierdzić lub zaprzeczyć, że dana osoba jest ojcem dziecka. Zwykle wystarczające są zeznania stron, natomiast w określonych okolicznościach wykonuje się dodatkowo badania DNA. Jak to wygląda w praktyce i jak może wyglądać pomoc adwokata na poszczególnych etapach procesu? O tym w dzisiejszym artykule.
Zanim dziecko ukończy 18 lat. Istotne argumenty w ustaleniu ojcostwa
Gdy sprawa dotyczy ustalenia ojcostwa tuż po narodzinach dziecka lub później, ale przed osiągnięciem przez nie pełnoletności, w imieniu dziecka pozew składa matka, ojciec, a w uzasadnionych przypadkach także prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka.
- Wniosek może dotyczyć zarówno potwierdzenia, jak i zaprzeczenia ojcostwa, zależnie od minionych wydarzeń oraz okoliczności.
- W pierwszym przypadku nie ma ograniczeń czasowych, zatem strony mogą składać pozew do czasu, gdy dziecko skończy 18 lat.
- Treść pozwu powinna zawierać rzeczowe, konkretne argumenty, które nie będą budzić wątpliwości sądu. Argumenty te należy poprzeć badaniami, dokumentami, zeznaniami świadków.
Znaczenie mogą mieć również dowody w postaci wiadomości mailowych czy SMS-ów.
W przypadku małżeństw Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje, że domniemanym ojcem jest mąż matki, lecz i tutaj mogą pojawić się wątpliwości, stąd powszechność rozwiązań na drodze prawnej. Jeżeli natomiast matka dziecka nie jest w związku małżeńskim, standardem są poniższe opcje.
Procedura przed i po narodzinach dziecka
Zapisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dają możliwość ustalenia ojcostwa bez przeprowadzania procesu sądowego. Odbywa się to na zasadzie uznania dziecka przez ojca i zgodnie z polskim prawem może nastąpić:
- podczas ciąży, przed narodzinami dziecka – w takiej sytuacji kobieta i mężczyzna udają się do Urzędu Stanu Cywilnego właściwego dla miejsca zamieszkania matki i składają odpowiednie oświadczenia (mężczyzna oświadcza, że jest ojcem poczętego dziecka, a matka to potwierdza);
- po urodzeniu dziecka – procedura jest podobna, lecz uznanie ojcostwa może nastąpić między innymi podczas sporządzania aktu urodzenia, a w dalszej perspektywie – nie później niż w momencie osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
Jeżeli jednak z określonych przyczyn kobieta, mężczyzna, pełnoletnie dziecko lub jeden ze wspomnianych wyżej organów nadrzędnych ma wątpliwości odnośnie oświadczeń dowolnej strony, można wystąpić o sądowe ustalenie ojcostwa. Pomoc adwokata jest wtedy godna rozważenia, ponieważ zawiłość sądowych procedur warto oddać w opiekę profesjonaliście.
Wiedza prawnicza oraz doświadczenie podczas rozpraw to atuty, dzięki którym adwokat rzetelnie oceni sytuację, pomoże uporządkować dowody i sporządzić pozew, odniesie się do zeznań świadków podczas rozpraw w sądzie. Również na przykładzie działania naszej kancelarii w Białymstoku wiemy, że są to usługi często wybierane przez strony poszczególnych procesów.
Odmowa poddania się badaniu DNA
Najbardziej oczywistym argumentem w przypadku ustalenia ojcostwa jest wynik testu DNA mężczyzny i porównanie z DNA dziecka, jednak nie ma przepisu, który nakazywałby poddanie się temu badaniu. Mężczyzna może zatem odmówić oddania materiału genetycznego (wymaz z wnętrza policzka lub próbka krwi) do analizy, lecz taka odmowa przemawia na niekorzyść pozwanego. Może być uznana za celowe unikanie odpowiedzialności w sytuacji, gdy mężczyzna wie, że jest ojcem dziecka.
Wsparcie prawnika rozsądnym rozwiązaniem
Mecenas Urszula Zajko może reprezentować również Państwa w sprawach o ustalenie ojcostwa. Mimo dostępności wielu informacji online, a także wydawnictw dotyczącej tematyki prawnej, to właśnie pomoc adwokata jest nadal często wybierana w przypadku spraw, podczas których zawiłość poszczególnych zagadnień wykracza poza standardową wiedzę dotyczącą rodzicielstwa w aspekcie prawnym. Dotyczy to również spraw, w których wyrok sądu rejonowego zaskarżany jest do sądu apelacyjnego.
